Medyczna marihuana w terapii padaczki – co mówią badania?
Medyczna marihuana zyskuje coraz większe zainteresowanie w kontekście leczenia różnych schorzeń neurologicznych, w tym padaczki lekoopornej. W ostatnich latach prowadzone były liczne badania nad wpływem kannabinoidów na napady padaczkowe, zwłaszcza u pacjentów, u których konwencjonalne metody leczenia nie przynoszą efektów. Jakie są wnioski płynące z tych badań? Czy kannabidiol (CBD) rzeczywiście może pomóc w redukcji napadów?
W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym dowodom naukowym, mechanizmom działania medycznej marihuany oraz jej zastosowaniu w terapii padaczki.
Jak działa medyczna marihuana w leczeniu padaczki?
Główne składniki aktywne marihuany – THC i CBD
Medyczna marihuana zawiera wiele substancji chemicznych, ale w kontekście padaczki najistotniejsze są dwa kannabinoidy:
- THC (tetrahydrokannabinol) – posiada właściwości psychoaktywne, wpływa na receptory CB1 w mózgu, co może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki w leczeniu padaczki.
- CBD (kannabidiol) – nie wykazuje działania psychoaktywnego, ale ma właściwości neuroprotekcyjne, przeciwzapalne i przeciwdrgawkowe, dlatego jest głównym składnikiem leków na bazie konopi stosowanych w padaczce.
Mechanizm działania kannabinoidów
Układ endokannabinoidowy (ECS) odgrywa kluczową rolę w regulacji aktywności neuronów i równowagi w ośrodkowym układzie nerwowym. CBD działa na receptory CB1 i CB2, a także wpływa na inne mechanizmy, takie jak:
- Modulacja poziomu wapnia w neuronach, co może zapobiegać ich nadmiernej aktywności.
- Zmniejszenie stresu oksydacyjnego i stanów zapalnych, które mogą prowadzić do uszkodzenia komórek nerwowych.
- Wpływ na neuroprzekaźniki, takie jak GABA i glutaminian, co może pomóc w stabilizacji sygnałów nerwowych.
Co mówią badania?
W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań klinicznych dotyczących wpływu CBD na pacjentów z padaczką lekooporną. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych badań, które dostarczają dowodów na skuteczność tej terapii.
Badanie na pacjentach z zespołem Draveta
Jedno z najbardziej przełomowych badań przeprowadzono w 2017 roku na pacjentach cierpiących na zespół Draveta – rzadką, lekooporną formę padaczki. Wyniki wykazały, że stosowanie Epidiolexu (czystego CBD):
- Zmniejszyło częstość napadów średnio o 39%.
- U 43% pacjentów napady zmniejszyły się o powyżej 50%.
- 5% pacjentów przestało mieć napady całkowicie.
Badanie na pacjentach z zespołem Lennoxa-Gastauta
Kolejne ważne badanie dotyczyło osób cierpiących na zespół Lennoxa-Gastauta, który również jest formą padaczki lekoopornej. Po zastosowaniu CBD:
- Średnia redukcja napadów wyniosła 42%.
- U 37% pacjentów napady zmniejszyły się o ponad połowę.
- 14% pacjentów doświadczyło całkowitego ustąpienia napadów.
Badania przeglądowe i metaanalizy
Analiza 36 badań klinicznych dotyczących kannabidiolu w terapii padaczki wykazała, że CBD może znacznie zmniejszyć częstotliwość napadów u około 50% pacjentów, szczególnie u tych, którzy nie reagują na standardowe leki przeciwpadaczkowe.
Czy medyczna marihuana jest bezpieczna w terapii padaczki?
Efekty uboczne stosowania CBD
CBD jest generalnie dobrze tolerowane przez organizm, jednak u niektórych pacjentów mogą wystąpić efekty uboczne, takie jak:
- Senność i zmęczenie.
- Biegunka.
- Zmniejszony apetyt.
- Wzrost enzymów wątrobowych (co wymaga monitorowania funkcji wątroby).
Interakcje z lekami
CBD może wchodzić w interakcje z innymi lekami przeciwpadaczkowymi, takimi jak klobazam, co może wymagać dostosowania dawkowania pod nadzorem lekarza.
Dawkowanie i sposoby podawania CBD w padaczce
Rekomendowane dawki
W badaniach klinicznych stosowane dawki CBD wahają się w przedziale od 2,5 mg/kg do nawet 20 mg/kg masy ciała dziennie, w zależności od nasilenia padaczki i reakcji pacjenta.
Formy podawania CBD
- Olejki CBD – najczęściej stosowana forma, dawkowana kroplami pod język.
- Kapsułki – wygodniejsza forma, ułatwiająca kontrolę dawkowania.
- Leki na receptę (np. Epidiolex) – zatwierdzone przez FDA, stosowane w ciężkich przypadkach.
Porównanie leczenia padaczki za pomocą CBD i standardowych leków
| Kryterium | Standardowe leki przeciwpadaczkowe | CBD |
|---|---|---|
| Skuteczność | Skuteczne u 60–70% pacjentów | Skuteczne u 40–50% pacjentów lekoopornych |
| Działania niepożądane | Może powodować senność, zmiany nastroju, zaburzenia pamięci | Zazwyczaj łagodne – zmęczenie, biegunka |
| Interakcje z lekami | Tak, mogą kolidować z innymi lekami | Tak, wymaga monitorowania |
| Dostępność | Na receptę, szeroka gama leków | Epidiolex na receptę, suplementy CBD ogólnodostępne |
Czy CBD może pomóc w leczeniu padaczki?
Na podstawie dostępnych badań można stwierdzić, że CBD wykazuje działanie przeciwdrgawkowe i może być skuteczną alternatywą dla pacjentów z padaczką lekooporną. Jednak terapia ta powinna odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza, zwłaszcza w kontekście interakcji z innymi lekami.
Prawne aspekty medycznej marihuany w Polsce
- W Polsce medyczna marihuana jest legalna od 2017 roku, ale jej stosowanie wymaga recepty od lekarza.
- Epidiolex (lek na bazie CBD) nie jest jeszcze powszechnie dostępny w Polsce, ale olejki CBD można kupić legalnie.
- Uprawa marihuany w Polsce jest zabroniona, zarówno na własny użytek, jak i w celach medycznych.
- Nasiona marihuany są legalne, można je kupować i posiadać, ale ich kiełkowanie jest nielegalne.
Medyczna marihuana w terapii padaczki to temat, który wymaga dalszych badań, ale dotychczasowe wyniki są bardzo obiecujące. Pacjenci cierpiący na padaczkę lekooporną mogą znaleźć w CBD nową nadzieję na poprawę jakości życia.
